Κατασκευασμένο από την φυτική ίνα κυτταρίνη, το χαρτί όπως το ξέρουμε σήμερα δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στη Κίνα πριν από 2.000 χρόνια περίπου. Μέχρι την ανακάλυψη της εκτυπωτικής μηχανής τον 15ο αιώνα η χρήση του είχε διαδοθεί σε όλες τις ηπείρους. Συνυπολογίζοντας τα προαναφερόμενα, είναι απόλυτα κατανοητό να μην μπορούμε να φανταστούμε τον κόσμο χωρίς αυτό το πολύτιμο υλικό. Περισσότεροι από 400 εκατομμύρια τόνοι χαρτιού και χαρτονιού παράγονται παγκοσμίως κάθε χρόνο, με τους μισούς να προέρχονται από πηγές ανακύκλωσης.

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΧΑΡΤΙΟΥ
Περίπου το 50% της ανακύκλωσης χαρτιού προέρχεται από τον κλάδο της βιομηχανίας. Στα υλικά περιλαμβάνονται θρυμματισμένα χαρτιά, φύρες από παραγωγούς και παρασκευαστές καθώς και υλικά που δεν φθάνουν ποτέ στους καταναλωτές, όπως απούλητες εφημερίδες και περιοδικά. Περίπου το ένα τρίτο των ανακυκλώσιμων υλικών προέρχεται από νοικοκυριά ενώ, σχεδόν όλα τα είδη χαρτιού μπορούν να ανακυκλωθούν όπως οι εφημερίδες, τα χαρτοκιβώτια, οι συσκευασίες, οι φάκελοι, περιοδικά, κατάλογοι, χαρτιά περιτυλίγματος και πολλά άλλα.

Τα ανακυκλωμένο χαρτί και το χαρτοκιβώτιο έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλες μορφές διάθεσης τους όπως η υγειονομική ταφή ή η αποτέφρωση τους. Είναι επιτακτική η ανάγκη για τόνωση της ζήτησης προϊόντων που περιέχουν μεγάλα ποσοστά ινών κυρίως για περιβαλλοντικούς σκοπούς.

Το χαρτί μπορεί να ανακυκλωθεί από 4 έως 6 φορές. Κάθε φορά που το χαρτί ανακυκλώνεται, οι ίνες του, γίνονται κοντύτερες, αποδυναμώνονται και πρέπει να εμπλουτιστούν με επιπλέον πολτό κατά την παραγωγική διαδικασία ώστε να διατηρήσουν τη δύναμη και τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά. Μέσω αυτής της διαδικασίας το ανακυκλωμένο χαρτί και το προϊόν που προέρχεται από τα δάση αλληλοσυμπληρώνονται οικολογικά και οικονομικά.

Η ανακύκλωση χαρτιού ακολουθεί μια σειρά βημάτων τα οποία εξαρτώνται ανάλογα με το είδος χαρτιού και τον βαθμό αλλοίωσης τους.

ΣΤΑΔΙΑ

  • Διαχωρισμός: Τα προϊόντα χαρτιού πρέπει να διαχωρίζονται σύμφωνα με τη σύνθεση και τον βαθμό αλλοίωσης τους. Πολλές φορές διαφορετικά είδη χαρτιού μπορούν να αναμειχθούν. Υλικά όπως τα χαρτοκιβώτια, δεν μπορούν να επεξεργαστούν μαζί με άλλα.
  • Συμπίεση: Μεγάλες ποσότητες χαρτιού πακετάρονται χρησιμοποιώντας υδραυλικές μηχανές οι οποίες ασκούν τεράστια πίεση ώστε να συμπιέσουν το υλικό σε μορφή κύβου οι οποίοι έχουν οικονομικότερα μεταφορικά κόστη.
  • Τεμαχισμός: Οι ανακυκλωμένες ίνες τεμαχίζονται σε μικρότερα κομμάτια και αναμειγνύονται με νερό ώστε να δημιουργήσουν πολτό. Στη συνέχεια μετατρέπεται σε ένα είδος λάσπης
  • Πλύσιμο: Ο πολτός πλένεται, ανακτάται και καθαρίζεται ενώ εν συνεχεία μετατρέπεται σε ένα είδος λάσπης και φιλτράρεται μέσα από κόσκινα και άλλες διαδικασίες διαχωρισμού ώστε να αφαιρεθούν όλα τα ξένα στοιχεία όπως η μελάνη, βρωμιές, το πλαστικό και τα μέταλλα. Χρωστικές ουσίες, επικαλύμματα και άλλα προσθετικά μπορούν να συμπληρωθούν στην διαδικασία. Το νερό στραγγίζεται συνεχώς και καθαρίζεται για να επαναχρησιμοποιηθεί.
  • Λεύκανση: Για να αποκτήσει το χαρτί το λευκό του χρώμα, ο πολτός λευκαίνεται με τη χρήση υπεροξειδίου του υδρογόνου και χλωρίου.
  • Συμπίεση: Το τελικό αποτέλεσμα χαρτιού είναι φύλλο το οποίο συμπιέζεται ανάμεσα από μεγάλες ροδέλες ώστε να απομακρυνθεί το υπολειπόμενο νερό και να διασφαλιστεί η απαλότητα και το πάχος. Το περίπου στεγνό φύλλο περνάει σε ροδέλες θέρμανσης ώστε να εξατμιστεί όλο το νερό.
  • Ροδέλες: Το τελικό χαρτί περνάει από μεγάλες ροδέλες έτοιμο να παρασκευαστεί σε καινούργιο προϊόν.

ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΕΣ
Ορισμένες φορές η μελάνη δεν μπορεί να αφαιρεθεί από το ανακυκλωμένο χαρτί. Σε αυτές τις περιπτώσεις η μελάνη διασκορπίζεται μέσα στον πολτό, δίνοντας στο ανακυκλωμένο χαρτί ένα γκρίζο χρώμα. Σε περίπτωση μπορεί να αφαιρεθεί, υπάρχουν δύο τρόποι χρησιμοποίησης της:

  • Πλύσιμο: Κατά τη διάρκεια που το χαρτί πολτοποιείται , μπορούν να χρησιμοποιηθούν χημικά ώστε να αφαιρέσουν τη μελάνη από το χαρτί και να της επιτρέψουν να απομακρυνθεί με μεγάλες ποσότητες νερού.
  • Επίπλευση: Αέρας μπορεί να εμφυσηθεί μέσα από τον πολτό ώστε να δημιουργήσει αφρός που θα απορροφήσει τουλάχιστον τη μισή μελάνη.

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
Το ανακτημένο χαρτί μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την δημιουργία καινούργιων προϊόντων που θα παραχθούν εξ’ ολοκλήρου από ανακτημένο υλικό ή αναμειγμένο με πρωτογενές. Οι πιο κοινές εφαρμογές είναι οι εφημερίδες τα χαρτομάντιλα κ.α. Κάποια διαδεδομένα προϊόντα είναι τα εξής:

  • Κουτιά δημητριακών
  • Συσκευασίες αυγών
  • Σακούλες παντοπωλείων
  • Μονωτικά υλικά κυτταρίνης

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

  • Για κάθε ένα τόνο χαρτιού που ανακυκλώνεται, σώζονται 31 δένδρα, 4.000 kWh ενέργειας, 1,7 βαρέλια (270 λίτρα) λαδιού, 10,2 Btu ενέργειας, 26.000 λίτρα νερού και 3,5 m3 χώρου υγειονομικής ταφής.
  • Καίγοντας τον ίδιο τόνο χαρτιού θα δημιουργούσαμε 750 κιλά διοξειδίου του άνθρακα
  • Η ανακύκλωση χαρτιού εξοικονομεί 65% ενέργειας που απαιτείται για να παραχθεί καινούργιο χαρτί και μειώνει την μόλυνση του νερού κατά 35% και την ρύπανση του αέρα κατά 74%.
  • Ανακυκλώνοντας 1 τόνο αυλακωτού χαρτιού σώζονται 390 kWh ενέργειας, 1,1 βαρέλι (176 λίτρα λαδιού, 6,6 εκατομμύρια Btu ενέργειας και 5 κυβ. μ. χώρου υγειονομικής ταφής.
  • Η ανακύκλωση χαρτοκιβωτίων απαιτεί μόνο το 75% της αντίστοιχης ενέργειας για την δημιουργία καινούργιων.

Πηγή: www.bir.org